Każdego roku 26 października obchodzony jest Światowy Dzień Donacji i Transplantacji. Ma on na celu zachęcić społeczność medyczną i decydentów na całym świecie do refleksji i debaty nad znaczeniem tej ratującej życie terapii. Przede wszystkim jednak dzień ten jest okazją do uhonorowania wszystkich dawców narządów i ich rodzin oraz podziękowania specjalistom w dziedzinie transplantologii, których ciężka praca pomaga ocalić życie lub poprawić jakość życia wielu ludzi.

Pierwszy przeszczep narządu miał miejsce w roku 1954 w USA – dokonano wtedy przeszczepu nerki. Pierwszy przeszczep serca odbył się w Kapsztadzie w roku 1967, w tym samym roku lekarze z RPA przeszczepili po raz pierwszy wątrobę. Polscy lekarze pierwsze próby przeszczepiania narządów od zmarłych dawców podjęli już w 1965 roku. Rok 1985 to wielki sukces polskiej transplantologii i pierwszy przeszczep serca w naszym kraju, wykonany przez profesora Zbigniewa Religę. Ostatnie lata przyniosły olbrzymi postęp w dziedzinie transplantologii, obecnie możliwe jest między innymi przeszczepianie twarzy. Pierwszy przeszczep twarzy wykonali lekarze w Barcelonie w 2010 roku, a polscy lekarze dokonali tego w roku 2013.

Pandemia COVID-19 ma ogromny wpływ na spadek wykonywanych transplantacji narządów w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej. Wielu lekarzy specjalistów, zajmujących się dotychczas zabiegami transplantacji, zajmuje się obecnie leczeniem chorych. Szacuje się, że spadek wykonywanych transplantacji w niektórych krajach wyniósł nawet  80%. W wielu krajach zabiegi transplantacji ograniczono tylko do ratujących życie, a pobieranie narządów od żyjących dawców w ogóle zawieszono na czas pandemii, ze względu na ryzyko zakażenia COVID-19.*

Należy zaznaczyć, że biorca narządu to specyficzny pacjent, u którego jest stosowana immunosupresja, czyli obniżanie odporności immunologicznej za pomocą leków, aby nie doszło do odrzucenia narządu przeszczepionego. Taki pacjent jest bardzo podatny na wszelkie zakażenia, w tym również na choroby wirusowe. Zgodnie z zaleceniem Krajowego Konsultanta w dziedzinie transplantologii klinicznej obecnie biorca musi wyrazić zgodę na podjęcie ryzyka, jakim jest wykonanie transplantacji w dobie pandemii.

Na Krajowej Liście Oczekujących na Przeszczepienie różnych narządów jest obecnie 1815 osób.**

*  Statement on Organ Donation and Transplantation and the COVID-19 pandemic, EU National Competent Authorities on Organ donation and transplantation
** https://www.poltransplant.org.pl/statystyka_2020.html